روش های ممنوعه نقد!

عقل سلیم می‌پذیرد که بتوان به یک پدیده از زوایای مختلف نگاه کرد و چه بسا با هم‌افزایی نگاه‌های مختلف به یک پدیده، آن پدیده بهتر شناخته می‌شود. این قضیه قاعدتاً در مورد آثار هنری نیز مصداق دارد، اما در نقد این آثار، خیلی معمول نیست که آن‌ها را از منظرهای مختلف مورد بررسی واقع داد و نقد در اکثر اوقات به «نقد فرمی» تقلیل داده می‌شود. 

این درحالی‌ست که در مطالعات فرهنگی در کنار نقد فرمی، شش الی هفت سنت دیگر نیز وجود دارد که کارکرد انتقادی در بررسی آثار هنری دارند (مثال: نقد مارکسیستی یا پسااستعماری)، اما هنوز به یک اعتبار ممنوعه‌اند و نتوانسته‌اند به شکل موثر، راهی در میان انواع نقدهای هنری مرسوم و متعارف باز کنند. 

قرار بر این است که در هشت جلسه، با تدریس و راهبری محمد قربانی، منتقد سینما و دانش‌آموخته هنرهای نمایشی، با روش‌های ممنوعه نقد آشنا شویم. اهمیت تدریس قربانی در این است که او خود را یک منتقد فرمی می‌داند، اما معتقد است آشنایی با رویکردهای دیگر نقد، می‌تواند و چه بسا باید در خدمت نقد فرمی درآید. به زبانی دیگر، به زعم او، نقد فرمی در گفتگو با دیگر سنت‌ها فربه‌تر شده و می‌تواند رویکردی فراگیرتر باشد. 

روش‌های نقد مورد بررسی در این جلسات عبارتند از:

• نقد روانکاوانه
• نقد مارکسیستی
• نقد فمینستی 
• نقد ساختارگرایانه 
• نقد فرهنگی 
• نقد پسااستعماری
• نقد فرمی

روال جلسات اینگونه خواهد بود که هر جلسه به معرفی تاریخ، کارکرد، عناصر و فرضیات هر سنت اختصاص خواهد داشت. محمد قربانی ارائه‌ای از هر سنت انتقادی و با ذکر مثال خواهد داشت و در قدم بعدی با نوشتارهای کلاسیکی که در سنت انتقادی موثر واقع شده‌اند نیز آشنا خواهیم شد. قرار بر این است که ما این سنت هفتگانه نقد را در سه اثر مشخص مورد بررسی قرار دهیم و هربار این چالش را طرح کنیم که سه اثر مورد بررسی ما چگونه از منظرهای دیگر نیز قابل بررسی هستند. 

سه اثر ثابت مورد بررسی در این جلسات:

• هملت: ویلیام شکسپیر
• روانی: هیچکاک
• ویران‌شده: دنی ویلنوو

این جلسات روزهای پنج‌شنبه ساعت ۱۷ در دفتر [جیوگی]، واقع در میرداماد و به‌شکل حضوری برگزار خواهد شد.