• چرا باید مهاجرت کنم؟
• چرا نباید مهاجرت کنم؟
• چه چیزهایی را به‌دست می‌آورم و چه چیزهایی را از دست می‌دهم؟
• آیا چیزی به اسم «رفتن و برگشتن» وجود دارد؟ آیا چنین تصمیمی همچنان تصمیم به مهاجرت محسوب می‌شود؟ مهاجرت تحصیلی چطور؟
• بمانم ایران درس بخوانم یا بروم خارج؟
• اصلاً من آدم مهاجرت هستم؟!
• مهاجرت چه چالش‌های روانشناختی‌ای را با خود به همراه می‌آورد؟!
• اگر قصد رفتن دارم چه آمادگی‌های روانی‌ای باید برای خود ایجاد کنم؟
• اصلاً با مهاجرت عزیزانم چگونه باید کنار بیایم؟

با توجه به آمار و آنچه سودای مهاجرت ایرانیان تلقی می‌شود، منطقی است اگر ادعا کنیم اکثر ما ایرانیان حداقل یک‌بار هم که شده به این سوال‌ها یا تعدادی از آن‌ها فکر کرده‌ایم! و این یعنی ما چه مهاجرت بکنیم چه نکنیم، خود را در موقعیت انسان مهاجر می‌یابیم. اما مهاجر چه کسی است؟ مگر نه این است که مهاجر در جستجوی گشتن جهان است؟ او می‌خواهد جهان را ببیند و با گشتن جهان، جهان خود را تعمیق بخشد.

اما این در مورد همه صدق نمی‌کند؛ همه در پی تعمیق جهان خود نیستند و این را می‌توان مهم‌ترین دلیل روانشناختی تجربه ناکامی مهاجرت دانست. این به‌طور خاص یعنی مهاجرت تنها زمانی «کار» می‌کند، تنها زمانی با تجربه ناکامی همراه نمی‌شود که مهاجر قبل از گشتن جهان بتواند جهان را خود را بشناسد. به زبان ساده‌تر: انسان کوتوله، کوتوله است؛:چه اینجا باشد چه آنجا.

آیا من کوتوله‌ام؟ با چه حسابی؟

در یک کارگاه یک روزه می‌خواهیم با در نظر گرفتن محور مهاجرت درباره جهان‌داشتن، جهان‌داری و عالم‌مندی حرف بزنیم و به یک صورت‌بندی فلسفی و روانشناسی برای نوع مهاجر بودن خود برسیم. در واقع ما می‌خواهیم یک روز کامل را به سوال «برویم یا بمانیم؟» اختصاص دهیم و به جای پاسخ مستقیم به این پرسش، به دنبال یک بینش برای طرح این سوال و بعد پاسخ برای آن باشیم.

بنابراین هدف این کارگاه یک چیز است و آن اینکه من بتوانم با یک دید تاریخی/ فلسفی پرسش رفتن و یا نرفتن را حداقل برای خودم صورت‌بندی کنم.

این کارگاه ۴ جلسه دارد که دو جلسه آن هیچ ربطی به موضوع مهاجرت ندارد! در دو جلسه اول سعی خواهیم کرد پرسشی فلسفی درباره نسبت خودمان با این جهان و نقش هر یک از ما در تاریخ طرح کنیم. سپس درباره معنایی که ما از زندگی احصا می‌کنیم صحبت خواهیم کرد تا بتوانیم یک قطب‌نمای معرفتی برای بررسی جایگاه خود در جهان داشته باشیم. بعد از رسیدن به این قطب‌نما سراغ جلسه سوم می‌رویم و با لنز ایجاد شده در دو جلسه قبل، به‌طور خاص به موضوع مهاجرت می‌پردازیم. در جلسه سوم درباره توانمندی‌های روانشناختی صحبت خواهیم کرد که برای مهاجرت به آن نیازمندیم. در این جلسات هم بحث تئوریک خواهیم کرد و هم با مرور پرسش‌های بالا، بحث‌های عملیاتی که باید نسبت به آن‌ها تصمیم بگیریم خواهیم داشت. در آخرین جلسه نیز فضای گفتگو و پرسش و پاسخ برای باز کردن گره‌های ذهنی ما باز خواهد بود.

این کارگاه را دکتر میلاد دخانچی، دانش‌آموخته مطالعات فرهنگی در دانشگاه کوئینز که تجربه مهاجرت معکوس داشته است تدریس خواهد کرد. الهه رحمانی نیز به عنوان روان‌شناس بالینی در این کارگاه همراه ما خواهد بود و قسمت‌های روانشناختی کارگاه را اداره خواهد کرد.