ما چگونه متقاعد میشویم؟
براستی ما چگونه متقاعد میشویم؟چه فرایند زبانی در لحظه متقاعد شدن ما عمل میکند؟ چگونه از اهالی سیاست و رسانه گرفته تا اطرافیان، ما را نسبت به انجام کاری متقاعد می کنند؟چگونه عالمان و واعظان در ذهن ما نفوذ میکنند؟سرمایه‌داری چطور؟چگونه تبلیغات بازرگانی ما را نسبت به خرید یک کالا ترغیب میکنند؟
در هر نوع فرایند متقاعد سازی علاوه بر ارزش استدلال، نوعی هنر انتقال مفاهیم نیز نشسته، طوری که چه بسا ممکن است ما بر امری غیرعقلانی اما خوش آهنگ متقاعد شویم. اینجاست که هنرهای زبانی و چه بسا رفتاری، در ما نفوذی شورانگیز ایجاد می کنند و مفاهیم، چه خوب چه بد ،میتوانند قسمتی از پازل ذهنی ما را تکمیل کنند.
این هنر انتقال مفاهیم، این فرایند پیچیده که محتوی را به فرم می‌آورد، در حوزه‌ای از دانش مورد بررسی قرار میگیرد که به “علم بلاغت” معروف است، علمی که البته سابقه شاخه‌ای از آن به یونان باستان بر میگردد و در طی قرون و در برخورد با تمدن‌های مختلف، دستخوش تطور،تغییر و پیشرفت‌های عمده‌ای شده است.
در این درسگفتار خود را با طعمی از بلاغت آشنا کردیم:بلاغت چیست؟چگونه کار میکند؟اجزایش چیست؟متفکران کلاسیک و مدرن حوزه علوم انسانی درباره علوم بلاغی چه گفتند و پرسش نهایی: بلاغت امروز به چه کار ما می‌آید؟
ما چه بخواهیم و چه نخواهیم هر روز در حال متقاعد شدنیم و هر روز و هر لحظه دوست داریم دیگران را متقاعد کنیم! چه شغل ما معلمی باشد چه سیاستمدار، چه مامور فروش باشیم یا یک محقق دانشگاهی، فهم چگونگی ارتباط زبانی موثر از نیازهای اولیه ماست و البته حساس شدن نسبت به موضوع بلاغت از لوازم ضروری زندگی در زیست تمدنی امروز است.
برای شناخت مقدماتی هنرهای زبانی به استقبال دکتر نسرین فقیه ملک مرزبان استاد ادبیات دانشگاه الزهرا رفتیم که سالهاست با بلاغتی کم نظیر مقوله بلاغت را تدریس میکند. در یک تک جلسه ۲۰۰ دقیقه‌ای با دکتر فقیه همراه شدیم تا با مروری اجمالی از تاریخ این علم، طعمی از اصول علم بلاغت را بچشیم و با بررسی چند نمونه متن کارکرد علم بلاغت در عمل را یاد بگیریم.
البته که این درسگفتار می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای دانشجویان علوم انسانی که می‌خواهند از منظر رتوریک به مطالعه پدیده‌ها بپردازند، از رتوریک سیاستمداران گرفته تا اینکه تبلیغات تلویزیونی و یا پروپاگاندای_حکومتی چگونه با استخدام و یا عدم استخدام علم بلاغت اهداف خود را پیش می‌گیرند.
اساسا رتوریک خود یک چارچوب مفهومی برای مطالعه پدیده‌هاست و فهم آن می‌تواند در راستای شکل‌گیری پرسش‌های ما در علوم انسانی کارساز افتاد.
این شما و درسگفتاری که کمک میکند موثرتر باشید!
